Gần đây, trong một buổi cà phê với bạn, tôi chia sẻ mục tiêu năm nay của mình: có một thân hình đẹp. Tôi sẽ tập gym chăm chỉ hơn, chú ý chế độ ăn uống kỹ hơn. Bạn tôi hỏi: “Nếu không đạt được thì sao?” Câu hỏi khiến tôi suy nghĩ. Tôi nhận ra rằng mục tiêu không chỉ là đích đến, mà quan trọng hơn là nó định hình hành động, suy nghĩ và thói quen hiện tại của tôi. Dù có đạt được hay không, tôi vẫn trở thành phiên bản khỏe mạnh hơn, kỷ luật hơn. Từ đó, tôi hiểu ra một điều: trong cuộc sống, có những thứ cần buông bỏ (detach) và những thứ cần gắn kết (attach). Hãy cùng khám phá xem chúng ta nên buông gì và giữ gì để sống nhẹ nhàng, ý nghĩa hơn.
Buông bỏ kết quả, tận hưởng hành trình
Điều đầu tiên tôi học cách buông bỏ là sự ám ảnh về kết quả. Chúng ta thường nghe: “Đừng quá coi trọng kết quả, hãy trân trọng hành trình.” Nghe quen tai, thậm chí sáo rỗng, nhưng nó đúng. Lấy ví dụ mục tiêu “vòng eo con kiến” của tôi: Tôi cố gắng tập luyện, ăn uống lành mạnh, và điều đó khiến tôi hạnh phúc mỗi ngày. Nhưng giá trị của tôi không nằm ở việc có đạt được sáu múi hay không. Nếu có, tôi tự tin hơn, được khen ngợi – tuyệt vời! Nếu không, tôi vẫn tự tin, vẫn giá trị, vì tôi đã nỗ lực.
Trong công việc cũng vậy. Thành công không chỉ là kết quả, mà là những ngày tôi cố gắng hết mình. Kết quả phụ thuộc vào nhiều yếu tố, không phải tất cả đều trong tầm kiểm soát. Vậy nên, tôi buông bỏ kết quả và gắn vào hành trình: những thói quen, suy nghĩ, nỗ lực hiện tại. Chính chúng định hình con người tôi, không phải con số cuối cùng.
Buông bỏ sự công nhận từ người khác, hãy tự mình trân trọng bản thân
Ai trong chúng ta cũng từng tìm kiếm sự công nhận (external validation). Khi đăng ảnh lên mạng xã hội, nhiều lượt “like” hay bình luận khiến ta vui, ít thì ta xóa ảnh đi. Đó là dấu hiệu ta đang sống dựa vào đánh giá của người khác. Mạng xã hội được thiết kế để khai thác tâm lý này: lượt thích, bình luận, chia sẻ làm ta hưng phấn, thậm chí nghiện. Tôi không nghĩ có ai hoàn toàn miễn nhiễm với mong muốn được công nhận – đó là bản chất con người khi sống trong cộng đồng.
Nhưng vấn đề là khi ta thay đổi bản thân quá nhiều để làm hài lòng đám đông, ta đánh mất chính mình. Trước đây, tôi từng chọn đăng những điều “hay ho” để được khen, tránh những thứ có thể bị hiểu lầm. Rồi tôi tự hỏi: “Đây có thật là mình không? Lâu dài, mình có duy trì được không?” Nếu cứ giả tạo, tôi sẽ kiệt sức. Giờ đây, tôi buông bỏ sự công nhận từ người khác. Tôi đăng những gì mình nghĩ, dù có thể bị “ném đá”. Tôi chấp nhận không phải ai cũng thích mình, nhưng tôi tìm được những người đồng điệu – điều đó quý hơn hàng nghìn lượt “like”. Tôi gắn vào sự tự công nhận: Tôi thích bức ảnh này, tôi tin vào quan điểm này – vậy là đủ.
Buông bỏ sự gắn kết quá mức với người khác, hãy dựa vào bản thân
Trong tình yêu, tôi từng xem người yêu là trung tâm cuộc đời. Tôi thay đổi để phù hợp với họ, luôn lo họ có yêu mình không, cảm xúc của họ thế nào. Tôi sống trong lo âu, sợ mất họ. Nhưng tôi nhận ra: càng bám chặt, họ càng dễ rời đi, và tôi càng tổn thương. Tình yêu lành mạnh không phải là sự lệ thuộc, mà là hai cá thể độc lập hỗ trợ nhau. Vậy nên, tôi buông bỏ sự gắn kết quá mức với người khác. Thay vì hỏi “Họ có buồn không?”, tôi hỏi “Mình có vui không?” Tôi làm mọi thứ để bản thân hạnh phúc, vì khi tôi vui, mối quan hệ cũng tốt đẹp hơn.
Đặc biệt với “crush”, ta dễ rơi vào trạng thái “limerence” – thích họ đến mức thần thánh hóa, nghĩ rằng họ thích mình sẽ nâng giá trị bản thân lên. Nhưng không, tôi và họ ngang hàng. Tôi gắn vào bản thân, tập trung vào cảm giác của mình thay vì ám ảnh về họ. Điều này mang lại tự do và sự bình yên trong tâm hồn.
Buông bỏ kiểm soát người khác, hãy kiểm soát bản thân
Có câu ngạn ngữ: “Hồi bé tôi ngu ngốc, muốn thay đổi cả thế giới. Giờ khôn hơn, tôi chỉ muốn thay đổi chính mình.” Tôi từng muốn kiểm soát người khác, đặc biệt là người yêu hay gia đình, để họ làm theo ý mình. Nhưng mỗi người là một cá thể riêng, có suy nghĩ và mong muốn khác biệt. Ép họ thay đổi không phải tình yêu, mà là cái tôi – cảm giác quyền lực khi “họ nghe lời”. Thực tế, điều đó chỉ khiến tôi bực bội khi họ không thay đổi được.
Giờ tôi buông bỏ việc kiểm soát người khác. Khi ai đó không đáp ứng kỳ vọng, tôi điều chỉnh bản thân: chấp nhận sự khác biệt hoặc rời đi nếu cần. Tôi gắn vào kiểm soát chính mình: Tôi có đủ can đảm bước khỏi mối quan hệ không phù hợp không? Kiểm soát bản thân khó hơn, nhưng đó là cách duy nhất để cả hai bên hạnh phúc.
Buông bỏ quá khứ, tha thứ đi
Quá khứ từng là gánh nặng với tôi. Khi ba tôi mất, tôi giận vì những lời hứa chưa thực hiện – như chuyến du lịch vòng quanh Việt Nam. Tôi tiếc nuối, trách mình không làm khác đi. Nhưng càng bám vào quá khứ, tôi càng nặng nề với cảm giác tội lỗi, xấu hổ. Rồi tôi học cách buông bỏ quá khứ. Tôi làm lành với ký ức về ba, tha thứ cho những điều không thể thay đổi. Giờ nghĩ về ba, tôi thấy nhẹ nhàng hơn, không còn nuối tiếc hay trách móc. Tôi gắn vào sự tha thứ – không chỉ với người khác, mà với chính mình – để hiện tại và tương lai trở nên thanh thản.
Buông bỏ cầu toàn, để tiến bộ hơn
Tôi có một người bạn cầu toàn đến mức quay đi quay lại một video chỉ vì một lỗi nhỏ, dẫn đến stress và ít sáng tạo hơn. Sự cầu toàn không phải con đường đến thành công, mà là rào cản ngăn ta làm nhiều hơn. Với tôi, tôi buông bỏ sự cầu toàn. Tôi làm video đều đặn, không quá soi lỗi, vì tôi tin càng làm nhiều, tôi càng giỏi lên. Video này chưa tốt? Không sao, tôi cải thiện ở video sau. Điều quan trọng là thông điệp tôi truyền tải, không phải sự hoàn hảo bề ngoài. Tôi gắn vào sự tiến bộ: mỗi lần làm là một lần học, từng bước trở nên tốt hơn.
Buông bỏ quan điểm của người khác, tin vào suy nghĩ của chính mình
Mẹ tôi hay nói: “Người này nghĩ xấu về con, người kia không thích con.” Trước đây, tôi bận tâm. Giờ tôi hỏi: “Sao con phải quan tâm họ nghĩ gì?” Nếu họ không dám nói thẳng, tôi không có thời gian để ý. Khi làm nội dung, tôi nhận nhiều bình luận tiêu cực, nhưng tôi buông bỏ quan điểm của người khác. Tôi không cãi lại, không buồn lâu, vì tôi không thể thay đổi họ. Thay vào đó, tôi gắn vào suy nghĩ của chính mình. Tôi xem lại video cũ, tự nhận ra chỗ chưa tốt, và trân trọng sự trưởng thành của bản thân. Điều đó mang lại sự tự tin và nhẹ nhàng.
Sống nhẹ nhàng hơn
Buông bỏ kết quả, sự công nhận, sự gắn kết quá mức, kiểm soát, quá khứ, cầu toàn, và quan điểm của người khác giúp tôi bớt nặng nề. Gắn vào hành trình, tự trân trọng, bản thân, kiểm soát mình, tha thứ, tiến bộ, và suy nghĩ riêng giúp tôi tập trung vào những gì thật sự quan trọng. Cuộc sống không còn là gánh nặng, mà là hành trình tự do. Bạn thì sao? Bạn đã buông bỏ gì và chọn gắn vào điều gì?
