Sự gia tăng dân số tại Ai Cập được ghi lại trong những trang đầu của Sách Xuất Hành, Thánh Kinh kể lại một hiện tượng nổi bật: dân Israel, từ một nhóm nhỏ đến cư ngụ tại Ai Cập, đã trở nên đông đúc và hùng mạnh. Sự gia tăng dân số này không chỉ là một chi tiết lịch sử, mà còn mang trong mình một chiều kích thiêng liêng, dấu chỉ của lời hứa Thiên Chúa dành cho dân Ngài. Hãy cùng Tông đồ mục vụ sức khoẻ khám phá về chủ đề này qua bài viết dưới đây
Sự trung tín của Thiên Chúa thể hiện qua dân số đang lớn mạnh
Lời hứa từ giao ước với Abraham
Thiên Chúa đã từng hứa với tổ phụ Abraham rằng: “Ta sẽ làm cho ngươi thành một dân lớn, sẽ chúc lành cho ngươi… và nhờ ngươi, mọi dân tộc trên mặt đất sẽ được chúc phúc” (St 12,2–3), “Ta sẽ làm cho dòng dõi ngươi nên đông đúc như sao trên trời…” (St 22,17)
Lời hứa đó tiếp tục được lặp lại với I-xa-ác và Giacóp, và giờ đây, trong thời kỳ dân Israel sống tại Ai Cập, chúng ta thấy sự ứng nghiệm rõ ràng của lời hứa đó: “Con cái Israel sinh sôi nảy nở, trở nên rất đông, rất mạnh, tràn đầy khắp xứ.” (Xh 1,7)
Trung tín bất chấp hoàn cảnh
Dù bị đối xử tàn nhẫn và áp bức bởi người Ai Cập, dân Israel vẫn tiếp tục lớn mạnh: “Càng bị áp bức, họ càng thêm đông và lan rộng ra…” (Xh 1,12). Sự kiện này không chỉ cho thấy sức sống kiên cường của một dân tộc, mà còn là bằng chứng về quyền năng và lòng trung tín không lay chuyển của Thiên Chúa. Ngài không bỏ rơi dân Ngài, dù trong đau khổ hay thử thách.
Dân đông
Trong viễn cảnh của Kinh Thánh, dân số không chỉ là con số, mà là biểu tượng của sự sống, của phúc lành và của sứ mạng. Dân đông chính là nền tảng để Thiên Chúa có thể thi hành kế hoạch cứu độ
Sự gia tăng dân số: Phép lạ thầm lặng
Sau khi tổ phụ Giacóp và các con đến cư ngụ tại Ai Cập, dân Israel ban đầu chỉ là một nhóm nhỏ với khoảng bảy mươi người (x. St 46,27). Tuy nhiên, Thánh Kinh thuật lại rằng: “Con cái Israel sinh sôi nảy nở, trở nên đông đúc và hùng mạnh đến nỗi đầy tràn cả xứ sở đó.” (Xh 1,7)
Sự sống như một quà tặng
Sự sống nơi dân Israel chính là lời chứng về quyền năng và sự hiện diện của Thiên Chúa giữa nhân loại.
Đây không chỉ là một hiện tượng sinh học hay dân số học, mà còn là dấu chỉ cho thấy Thiên Chúa đang hành động một cách âm thầm nhưng đầy quyền năng. sự gia tăng dân số nơi dân Israel không chỉ là một thực tế lịch sử, mà còn là dấu chỉ thiêng liêng của niềm hy vọng, cho thấy Thiên Chúa vẫn đang làm việc trong thinh lặng, để chuẩn bị cho những hành động lớn lao.
Phép lạ không ồn ào nhưng đầy ý nghĩa
Không có tiếng sấm hay lửa trời. Không có dấu lạ ngoạn mục. Nhưng chính sự phát triển đều đặn và mạnh mẽ ấy lại chính là một phép lạ thầm lặng: Dân Israel sống giữa một vùng đất ngoại giáo. Họ không nắm quyền lực, không có đất riêng, không được tự do nhưng họ được ban ơn sinh sản và bảo tồn như lời hứa Thiên Chúa đã phán với Ápraham
Phản ứng của người Ai Cập
Nỗi sợ trước sự lớn mạnh của dân Israel
Từ chỗ là dân nhập cư được bảo trợ, người Israel dần trở thành mối đe dọa trong mắt người Ai Cập. Họ bị nhìn bằng ánh mắt nghi ngờ và lo sợ, không phải vì hành động sai trái, nhưng chỉ vì họ được Chúa ban ơn sinh sản và trở nên đông đảo. Đây là sự sợ hãi phát sinh từ lòng ích kỷ và thiếu niềm tin vào Thiên Chúa.
Chính sách áp bức và nô dịch
Pharaoh đưa ra các chính sách khắc nghiệt nhằm kìm hãm sự phát triển của dân Israel: Bắt làm nô lệ lao động cực nhọc: xây các thành Pithom và Ramses, ép buộc làm việc nặng nhọc trong đồng ruộng và công trình xây dựng và ra lệnh giết các bé trai mới sinh của người Do Thái (Xh 1,15–16).
Kinh Thánh ghi lại một điều rất đáng chú ý: “Càng bị áp bức, dân Israel càng thêm đông đảo, lan rộng ra khắp nơi…” (Xh 1,12). Đây là bằng chứng sống động rằng kế hoạch của con người không thể cản ngăn được thánh ý Thiên Chúa.
Phản ứng trái ngược của các bà mụ về lòng kính sợ Thiên Chúa
Với sự tàn nhẫn của Pharaon, có hai bà mụ Do Thái đã can đảm không tuân theo lệnh giết trẻ sơ sinh, vì: “Các bà kính sợ Thiên Chúa” (Xh 1,17). Hành động của họ không chỉ là một cử chỉ nhân đạo, mà còn là một lời tuyên xưng đức tin âm thầm nhưng đầy sức mạnh. Nhờ đó, Thiên Chúa đã chúc phúc và ban cho họ dòng dõi.
Ba bước kế hoạch đàn áp của Pharaoh
Bóc lột lao động
Pharaoh ra lệnh cho dân Israel phải lao động nặng nhọc, xây dựng các thành phố kho như Pi-thom và Ra-am-se để phục vụ triều đình. “Họ đặt những đầu công trình lên dân để áp bức họ bằng việc lao động nặng nhọc…” (Xh 1,11)
Mục tiêu là làm cho dân Israel suy yếu cả về thể chất lẫn tinh thần. Nhưng Kinh Thánh cho biết: “Càng bị áp bức, họ lại càng gia tăng và lan rộng ra…” (Xh 1,12) và kết quả là kế hoạch thất bại.
Giết các trẻ sơ sinh nam cách âm thầm
Không thành công bằng việc bóc lột, Pharaoh chuyển sang một kế hoạch độc ác hơn. Ông ra lệnh cho các bà mụ người Híp-ri: “Khi đỡ đẻ cho đàn bà Híp-ri, nếu là con trai thì giết đi, nếu là con gái thì để sống.” (Xh 1,16)
Tuy nhiên, các bà mụ vẫn biết kính sợ Thiên Chúa nên đã không làm theo. Họ đã bảo vệ sự sống và nói với vua rằng phụ nữ Híp-ri sinh nở nhanh, chưa kịp đến đỡ đẻ họ đã sinh và các bà mụ không kịp can thiệp
Ra lệnh toàn dân sát hại sơ sinh nam
Vì không đạt được mục đích qua bà mụ, Pharaoh ban hành sắc lệnh công khai: “Phải quăng xuống sông Nin mọi con trai mới sinh của người Híp-ri, còn con gái thì để sống.”
Đây là lệnh diệt chủng quy mô, nhằm tiêu diệt sự sống ngay từ trong trứng nước. Tuy nhiên, chính trong hoàn cảnh tàn bạo này, Thiên Chúa chuẩn bị cho một biến cố lớn: sự ra đời và cứu thoát thần kỳ của Môsê, người sẽ lãnh đạo dân thoát khỏi ách nô lệ.
Sự chuẩn bị cho công cuộc giải thoát vĩ đại
Cuộc sinh ra kỳ diệu của Môsê
Giữa lúc Pharaon ra lệnh sát hại các trẻ trai Do Thái, một em bé được sinh ra từ dòng tộc Lê-vi. Người mẹ vì lòng yêu thương đã giấu con suốt ba tháng. Khi không thể giấu được nữa vì đứa bé đã lớn, bà đặt con vào một cái thúng thoa nhựa hắc và đặt xuống sông Nin, để trôi lửng lờ và phó thác cho sự quan phòng của Thiên Chúa. “Bà đặt đứa bé vào đó, rồi đem thả trong đám sậy ven sông Nin.” (Xh 2,3)
Sự quan phòng của Thiên Chúa
Đứa trẻ ấy không rơi vào tay tử thần mà lại được chính công chúa Ai Cập phát hiện và đón nhận. Chính nhờ sự can thiệp của chị Môsê, người mẹ ruột đã được mời đến nuôi dưỡng em, và được trả công!. “Khi đứa trẻ lớn lên, bà đem nó đến cho công chúa, và nó trở thành con trai bà. Bà đặt tên nó là Môsê…” (Xh 2,10).
Một trái tim mang tình thương và công lý
Môsê, lớn lên trong hoàng cung Ai Cập, nhưng không lãng quên nguồn gốc mình. Khi thấy người đồng bào của mình bị đánh đập, ông không thể làm ngơ. Dù hành động bộc phát khiến ông phải trốn chạy, mở ra hành trình rèn luyện nơi sa mạc, để sau này trở thành người lãnh đạo theo ý Chúa. “Ông thấy một người Ai Cập đánh một người Híp-ri… liền giết người Ai Cập đó.” (Xh 2,11-12)
Kết luận
Sự gia tăng dân số của người Israel tại Ai Cập không đơn thuần là một hiện tượng tự nhiên, mà là dấu chỉ sống động của lời hứa Thiên Chúa đang được thực hiện. Dù bị đàn áp, bóc lột nhưng dân Chúa vẫn không ngừng lớn mạnh. Thiên Chúa vẫn luôn hành động âm thầm nhưng đầy quyền năng, dẫn dắt lịch sử theo chương trình cứu độ của Ngài.
Sự kiện này cho thấy kế hoạch của Thiên Chúa vượt trên mọi toan tính con người, mời gọi mỗi Kitô hữu hôm nay tin tưởng tuyệt đối vào sự quan phòng của Ngài, ngay cả trong những hoàn cảnh tưởng chừng vô vọng.
