Trải nghiệm cận tử là một hiện tượng đặc biệt, thường xảy ra khi con người đối mặt với ranh giới giữa sự sống và cái chết, để lại những ấn tượng sâu sắc cả về thể chất lẫn tinh thần. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá toàn diện khía cạnh khoa học, đặc điểm thường gặp, những tác động tinh thần sâu sắc của hiện tượng bí ẩn này. Tại Tông Đồ Mục Vụ Sức Khỏe hé mở những bí mật bạn chưa biết đến
Trải nghiệm cận tử và mối liên hệ với giấc ngủ

Việc đưa ra một định nghĩa chính xác cho trải nghiệm cận tử vẫn là thách thức lớn đối với giới khoa học. Nhiều giả thuyết cho rằng hiện tượng này có thể liên quan chặt chẽ đến những rối loạn hoặc biến đổi trong quá trình ngủ, đặc biệt là giai đoạn REM.
Một ví dụ tiêu biểu là câu chuyện của Kay Bjork – người đã trải qua cảm giác kỳ lạ cách đây hơn 30 năm sau một ca phẫu thuật khẩn cấp do vỡ ống dẫn trứng trong thai kỳ. Trong khoảnh khắc cận kề sinh tử, cô mô tả mọi thứ xung quanh ngập tràn ánh vàng, mây màu cam nhạt cùng một cảm giác minh mẫn lạ thường, dù cơ thể bất động.
Đây chỉ là một trong hàng nghìn trường hợp đã được ghi nhận và trở thành đề tài nghiên cứu của các nhà khoa học nhằm giải mã mối liên hệ giữa trải nghiệm này với chu kỳ ngủ của con người.
Giải thích trải nghiệm cận tử về khoa học
Một số nghiên cứu cho rằng cảm giác trong trải nghiệm cận tử có sự tương đồng với những giấc mơ cực kỳ sống động ở giai đoạn ngủ REM. Trong giai đoạn này, não bộ hoạt động mạnh mẽ nhưng cơ thể rơi vào trạng thái tê liệt tạm thời, khiến người trải qua có thể nhận thức rõ ràng nhưng không thể cử động. Sự giao thoa bất thường giữa trạng thái tỉnh táo và REM có thể tạo ra các hình ảnh, âm thanh hoặc cảm giác y hệt như đang “bước sang thế giới khác”.
Đặc điểm thường gặp

Theo các chuyên gia, trải nghiệm cận tử thường có ba yếu tố nổi bật: cảm giác thay đổi không gian – thời gian, thoát ly khỏi cơ thể vật lý và gặp các hình ảnh mang tính tâm linh. Hiện tượng phổ biến hiện nay gồm:
Quan sát từ bên ngoài cơ thể mình
Nhiều người mô tả rằng họ nhìn thấy toàn cảnh cơ thể mình như một khán giả đứng từ xa, quan sát mọi hành động của bác sĩ hoặc những người xung quanh. Hiện tượng này được gọi là “trải nghiệm ngoài cơ thể” và thường tạo cảm giác vừa thực tế, vừa khó tin.
Cảm giác linh hồn tách khỏi thể xác
Một đặc trưng của trải nghiệm cận tử là cảm giác “rời bỏ” thể xác. Người trải qua cho biết họ cảm nhận mình nhẹ bẫng, như đang trôi nổi hoặc bay lơ lửng, tách rời khỏi hình hài vật lý.
Ý thức về cái chết kèm cảm giác bình yên
Thay vì sợ hãi, một số người lại thấy tâm trí bình thản lạ thường khi ý thức rõ về tình trạng cận kề cái chết. Cảm giác này thường đi kèm sự chấp nhận và buông bỏ, như một phần tất yếu của hành trình sống.
Đi qua một đường hầm tối có ánh sáng ở cuối
Hình ảnh đường hầm tối với nguồn sáng rực rỡ ở phía cuối là mô tả lặp lại trong nhiều câu chuyện trải nghiệm cận tử. Người trải qua thường cảm thấy bị thôi thúc tiến về phía ánh sáng đó.
Gặp người thân đã mất hoặc hình tượng tôn giáo
Nhiều nhân chứng kể lại họ gặp lại người thân quá cố hoặc những nhân vật tôn giáo như Chúa, Phật, thiên thần… Điều này mang lại cảm giác an ủi, dẫn dắt và chào đón. Đây cũng là lý do hiện tượng này thường được so sánh với những câu chuyện tâm linh quen thuộc trong đời sống thường ngày.
Nghe thấy giọng nói mời gọi hoặc kéo trở lại
Một số người nghe thấy giọng nói rõ ràng hoặc cảm nhận có một lực kéo mình trở lại cơ thể, kết thúc trải nghiệm và quay về trạng thái tỉnh thức.
Tác động về mặt tâm linh
Mặc dù nhiều nghiên cứu tập trung vào khía cạnh sinh lý, tác động tinh thần và tâm linh của trải nghiệm cận tử vẫn được đề cập rộng rãi. Nhiều người mô tả đây là trải nghiệm thay đổi nhận thức, giúp họ trân trọng cuộc sống, cũng như có cái nhìn sâu sắc hơn về ý nghĩa tồn tại,

Không ít người sau khi trở về đã bắt đầu quan tâm đến niềm tin, tôn giáo hoặc thậm chí tìm hiểu sâu hơn về các chủ đề như hồn ma có thật không?.
Các nhà khoa học, bao gồm Tiến sĩ Nelson, giữ quan điểm trung lập khi đánh giá yếu tố tâm linh. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng nhiều trường hợp sau khi trải qua hiện tượng này đã thay đổi mạnh mẽ về lối sống, tư duy và niềm tin cá nhân.
Tỷ lệ xảy ra và kết luận khoa học
Thống kê cho thấy khoảng 10% dân số từng trải qua cảm giác gần tử. Dù chưa có bằng chứng khẳng định mối quan hệ nhân quả, nhưng nghiên cứu cơ chế xâm nhập của giấc ngủ REM vào trạng thái tỉnh có thể giúp giải thích phần nào hiện tượng này.
Trải nghiệm cận tử vẫn là một trong những bí ẩn hấp dẫn của khoa học và đời sống tâm linh. Dù được lý giải qua cơ chế sinh lý hay niềm tin cá nhân, hiện tượng này cũng mang đến những câu chuyện sâu sắc, nhiều góc nhìn mới mẻ về sự sống lẫn cái chết. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có thêm kiến thức hữu ích về chủ đề đầy cuốn hút này.