Trong Tân Ước, Thánh Barnaba không chỉ là một nhân vật quan trọng trong công cuộc truyền giáo, mà còn được gọi bằng một biệt danh đầy ý nghĩa: “Con người của niềm an ủi”. Tên thật của ngài là Giô Xếp (Joseph), một người Lêvi quê ở đảo Síp, nhưng các Tông Đồ lại đặt cho ngài tên “Barnaba”, có nghĩa là “con của sự an ủi” hoặc “con của sự khích lệ” (Cv 4,36). Hãy cùng Tông đồ mục vụ sức khoẻ tìm hiểu về chủ đề này qua bài viết dưới đây!
Thánh Barnaba là ai?
Thánh Barnaba là một trong những nhân vật nổi bật trong thời Giáo Hội sơ khai. Theo Sách Công Vụ Tông Đồ (Cv 4,36), ông có tên thật là Giôsê, người gốc Lêvi sinh ra tại đảo Síp, và là một trong những tín hữu đầu tiên tại Giêrusalem. Các Tông đồ đã đặt cho ông danh hiệu “Barnaba”, nghĩa là “con của niềm an ủi” hay “con của sự khích lệ”, vì đời sống, lời nói và hành động của ông luôn đem lại sự nâng đỡ và khích lệ cho cộng đoàn.
Sứ mạng lan tỏa niềm an ủi và khích lệ
Khích lệ người bị loại trừ
Một trong những dấu ấn rõ ràng nhất của sứ mạng khích lệ là khi Barnaba đứng ra bảo vệ và giới thiệu Thánh Phaolô, người từng bắt đạo, với các Tông Đồ (Cv 9,26–27). Khi tất cả còn nghi ngờ, Barnaba đã: “…bảo lãnh cho ông, và kể lại cho các Tông Đồ biết ông đã thấy Chúa trên đường, Chúa đã phán với ông thế nào, và ông đã mạnh dạn giảng dạy nhân danh Đức Giêsu tại Đa-mát.” (Cv 9,27)
Ngài đã khích lệ Phaolô, không chỉ bằng lời, mà còn bằng hành động: tin tưởng, đồng hành và trao cho ông một cơ hội mới.
Bán của cải giúp người nghèo
Ngay từ khi theo Chúa Kitô, Barnaba đã sống tinh thần bác ái cách cụ thể. Ông bán thửa ruộng mình có và đem tiền dâng cho các Tông đồ để phân phát cho người nghèo (Cv 4,37). Hành động này không chỉ là bác ái vật chất mà còn là biểu hiện của sự dâng hiến trọn vẹn cho sứ vụ Tin Mừng.
Bảo vệ Thánh Phaolô
Sau khi Thánh Phaolô trở lại đạo, nhiều Kitô hữu vẫn còn sợ ông vì quá khứ bắt bớ Giáo Hội. Barnaba đã can đảm đứng ra bảo đảm cho Phaolô, giới thiệu ông với các Tông đồ và kể lại sự hoán cải của ông (Cv 9,26-27). Chính Barnaba đã giúp Phaolô được đón nhận trong cộng đoàn một cử chỉ đầy cảm thông và khích lệ.
Đồng hành và đào tạo các tông đồ mới
Barnaba không làm việc một mình. Ông đã tìm đến Phaolô để cùng cộng tác (Cv 11,25-26) và cùng thực hiện những hành trình truyền giáo. Ông cũng đồng hành với Máccô khi Phaolô không còn muốn đi với người trẻ tuổi này (Cv 15,36-39). Barnaba luôn chọn cách nâng đỡ và cho người khác cơ hội lớn lên, thay vì loại trừ.
Danh hiệu “Con người của niềm an ủi”: Một đời sống phản ánh Tin Mừng
Sự an ủi được thể hiện qua hành động
Trong Tin Mừng, an ủi không phải là lời nói suông, mà là hành động cụ thể:
- Barnaba bán tài sản giúp người nghèo (Cv 4,37), một nghĩa cử bác ái diễn tả niềm tin sống động.
- Bảo vệ Thánh Phaolô, người từng bị nghi ngờ vì quá khứ (Cv 9,27), là hành động dũng cảm và mang tính phục hồi phẩm giá.
- Đồng hành với Máccô, người trẻ từng bị đánh giá là thiếu trung tín, cho thấy Barnaba biết nhìn thấy tiềm năng nơi người khác và luôn tạo cơ hội thứ hai.
Phản ánh dung mạo của Đức Kitô là Đấng an ủi
Barnaba được gọi là “con của niềm an ủi” vì ông phản chiếu chính Đức Kitô, Đấng được ngôn sứ Isaia gọi là “Thiên Chúa an ủi dân Người” (x. Is 40,1). Sự hiện diện của Barnaba nơi các cộng đoàn không mang tính áp đặt, mà mang đến sự bình an, hiệp nhất và nâng đỡ trong đức tin, là dấu chỉ sống động của Tin Mừng.
Một tấm gương cho người Kitô hữu thời đại hôm nay
Trong một thế giới nhiều chia rẽ, thất vọng và cô đơn, Barnaba mời gọi mỗi Kitô hữu:
- Trở thành người đem lại hy vọng giữa khủng hoảng.
- Là người khơi lại ngọn lửa đức tin nơi những tâm hồn nguội lạnh.
- Là người chữa lành bằng sự bao dung và khích lệ.
- Mẫu mực cho những ai muốn sống đạo cách sâu sắc: không bằng lời nói hùng hồn, mà bằng trái tim biết cảm thông và đôi tay sẵn sàng phục vụ.
Người khích lệ và nâng đỡ Thánh Phaolô
Sau khi được hoán cải trên đường Đamát, Thánh Phaolô trở về Giêrusalem để gặp các Tông đồ. Tuy nhiên, các tín hữu ở đó sợ hãi và không tin ông đã thực sự trở lại. Chính lúc ấy, Barnaba xuất hiện như một người dám tin, dám liều mình vì người khác. Hành động này không chỉ cứu vớt Phaolô khỏi bị loại trừ, mà còn giúp Giáo Hội nhận ra nơi ông một khí cụ được Chúa chọn.
Không dừng lại ở việc giới thiệu, Barnaba còn đồng hành với Phaolô trong hành trình truyền giáo đầu tiên. Họ cùng nhau đi đến nhiều nơi, rao giảng Tin Mừng và thiết lập các cộng đoàn Kitô hữu. Chính sự cộng tác chặt chẽ giữa hai người đã cho thấy Barnaba không chỉ khích lệ bằng lời nói, mà bằng cả cuộc sống và sứ mạng.
Sứ giả hy vọng tại cộng đoàn An-ti-o-ki-a
Một cộng đoàn đang lớn mạnh và cần hướng dẫn
Sau khi chịu bách hại, nhiều Kitô hữu tản mác khắp nơi và bắt đầu rao giảng cho cả dân ngoại, trong đó có người Hy Lạp tại Antiôkia. Tin Mừng lan rộng nhanh chóng, và Giáo Hội tại Giêrusalem lo lắng về việc cần có người hướng dẫn và xác nhận đức tin của cộng đoàn mới này. Thế là họ gửi Barnaba đến Antiokia (Cv11,22).
Một tâm hồn đầy Thánh Thần và đức tin
Thánh Kinh mô tả Barnaba là “người tốt lành, đầy Thánh Thần và lòng tin” (Cv11,24). Khi đến nơi, ông vui mừng trước ơn Chúa đang hoạt động, và thay vì nghi ngờ hay xét đoán, ông khích lệ mọi người “một lòng một dạ gắn bó với Chúa”. Chính nhờ sự khích lệ và tấm lòng bao dung của ông, cộng đoàn tại Antiôkia trở nên vững mạnh hơn và phát triển nhanh chóng.
Biết mời gọi người khác cùng thi hành sứ vụ
Không chỉ tự mình phục vụ, Barnaba còn lên đường tìm Phaolô ở Tarsô và đưa ông trở lại cùng phục vụ tại Antiokia (Cv11,25-26). Họ cùng nhau giảng dạy trong suốt một năm, góp phần đào tạo và củng cố nền tảng cho một Giáo Hội truyền giáo vững mạnh.
Bài học từ Thánh Barnaba cho đời sống Kitô hữu hôm nay
Sống tinh thần khích lệ và nâng đỡ
Barnaba là người luôn tin tưởng vào tiềm năng và ơn gọi của người khác, kể cả với những ai bị nghi ngờ như Thánh Phaolô. Ngài dạy chúng ta đừng vội xét đoán, nhưng hãy biết lắng nghe và nâng đỡ anh chị em xung quanh, đặc biệt là những người đang tìm kiếm một cơ hội hoán cải và tái khởi đầu.
Gieo rắc hy vọng giữa cộng đoàn
Giữa cộng đoàn Antiokia mới hình thành, Barnaba không đem đến sự chia rẽ hay đòi hỏi khắt khe, nhưng mang theo niềm vui, sự khích lệ và lòng tin tưởng vào hoạt động của Chúa Thánh Thần. Ngài là lời nhắc nhở cho người Kitô hữu hôm nay: hãy trở nên nguồn hy vọng trong gia đình, giáo xứ, và xã hội, đặc biệt khi xung quanh đang thiếu ánh sáng Tin Mừng.
Khiêm tốn cộng tác và biết nhường chỗ
Dù là người có vị trí và uy tín, Barnaba sẵn sàng mời gọi Phaolô cùng chia sẻ sứ vụ, thậm chí sau này chấp nhận để Phaolô dẫn đầu các hành trình truyền giáo. Từ đó, ngài dạy ta biết làm việc chung, không tìm danh tiếng, nhưng hướng đến sứ mạng chung là loan báo Tin Mừng.
Kết luận
Thánh Barnaba được gọi là “Con người của niềm an ủi” bởi vì chính đời sống của ngài là hiện thân của lòng tin, của sự khích lệ, và của tình hiệp thông Kitô giáo đích thực. Ngài là người đem ánh sáng Tin Mừng đến với những ai đang hoang mang, là người sẵn sàng nâng đỡ người yếu kém.
Trong một thế giới đầy mỏi mệt và phân tán, mỗi Kitô hữu được mời gọi noi gương Thánh Barnaba luôn sống với nhau bằng sự cảm thông, khích lệ, nâng đỡ và lòng tin tưởng, để làm cho niềm an ủi của Thiên Chúa trở nên hiện diện giữa trần gian.
