Trong văn hóa Việt Nam, đám ma không chỉ là dịp để tiễn biệt người đã khuất, mà còn là một nghi lễ tâm linh mang ý nghĩa sâu sắc. Người xưa tin rằng, mọi hành động trong tang lễ đều có thể ảnh hưởng đến linh hồn người mất và cả vận mệnh của người sống. Vì vậy, có những điều kiêng kỵ được truyền miệng qua nhiều thế hệ, nhằm giữ sự tôn kính và tránh rước xui xẻo. Dưới đây là 11 điều kiêng kỵ khi đi đám ma mà bạn nên biết.
Không mặc quần áo sặc sỡ
Khi đi đám ma, người Việt thường mặc đồ màu trắng, đen hoặc tối màu để tỏ lòng tiếc thương. Việc mặc quần áo sặc sỡ như đỏ, vàng được xem là thiếu tôn trọng người mất, đồng thời có thể làm “khuấy động” linh hồn, khiến họ không siêu thoát được.
Cách ứng xử: Chọn trang phục giản dị, tối màu. Nếu không có sẵn, áo trắng là lựa chọn an toàn nhất.
Không nói to, cười đùa
Đám ma là nơi trang nghiêm, nên việc nói cười lớn tiếng bị coi là bất kính với người đã khuất. Người xưa còn tin rằng tiếng cười có thể “mời gọi” vong hồn ở lại, gây bất an cho gia đình.
Cách ứng xử: Giữ thái độ trầm lặng, chỉ nói nhỏ khi cần thiết để chia buồn hoặc hỏi thăm.
Không mang theo trẻ nhỏ
Trẻ em dưới 3 tuổi thường được khuyên không nên đến đám ma, vì người ta tin rằng trẻ có “dương khí” yếu, dễ bị ảnh hưởng bởi âm khí. Một số nơi còn lo rằng trẻ khóc sẽ làm xáo trộn không khí tang lễ.
Cách ứng xử: Nếu bắt buộc phải mang theo, hãy giữ trẻ yên lặng và tránh để trẻ chạy nhảy gần quan tài.
Không chụp ảnh, quay phim
Chụp ảnh hay quay phim trong đám ma, đặc biệt là chụp quan tài hoặc người mất, là điều tối kỵ. Người xưa cho rằng hình ảnh có thể “giam giữ” linh hồn, khiến họ không thể rời đi. Ngoài ra, đây cũng là hành động thiếu tế nhị với gia đình tang chủ.
Cách ứng xử: Chỉ dùng điện thoại để liên lạc, tránh mọi hành vi ghi hình.
Không đi thẳng về nhà sau đám ma
Sau khi dự đám ma, nhiều người kiêng đi thẳng về nhà vì sợ “dẫn” âm khí hoặc vong hồn theo. Điều này đặc biệt phổ biến ở vùng nông thôn.
Cách ứng xử: Ghé qua nơi đông người như chợ, quán nước, hoặc rửa tay chân bằng nước muối để xua tan năng lượng tiêu cực trước khi về nhà.
Không mang đồ từ đám ma về
Dù là đồ ăn, hoa hay bất cứ vật dụng gì từ đám ma, người ta thường kiêng mang về nhà. Quan niệm cho rằng những thứ này đã “nhiễm” âm khí, có thể mang lại xui xẻo hoặc bệnh tật.
Cách ứng xử: Nếu được cho đồ, hãy cảm ơn và nhẹ nhàng từ chối, hoặc để lại trước khi về.
Không nhìn lâu vào quan tài
Nhìn chằm chằm vào quan tài hoặc thi thể người mất bị xem là hành động dễ bị “vong nhập”. Người yếu bóng vía có thể cảm thấy bất an, thậm chí gặp ác mộng sau đó.
Cách ứng xử: Chỉ cúi đầu chào từ xa để tỏ lòng thành kính, tránh nhìn quá lâu.
Không đeo trang sức lấp lánh
Trang sức lấp lánh như vàng, bạc thường bị kiêng khi đi đám ma, vì ánh sáng từ chúng có thể thu hút sự chú ý của linh hồn. Một số nơi còn tin rằng điều này là cách “khoe khoang” không phù hợp trong hoàn cảnh tang lễ.
Cách ứng xử: Tháo trang sức trước khi đến, hoặc chọn loại đơn giản, không nổi bật.
Phụ nữ có thai không nên đi đám ma
Phụ nữ mang thai được khuyên tránh xa đám ma, vì âm khí mạnh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Người xưa còn lo rằng vong hồn người mất có thể “đi theo” đứa trẻ chưa ra đời.
Cách ứng xử: Nếu bắt buộc phải đi, hãy đeo khăn tang hoặc bùa hộ mệnh để bảo vệ bản thân.
Không đứng gần quan tài khi hạ huyệt
Trong lúc hạ quan tài xuống huyệt, người dự lễ thường được yêu cầu đứng xa. Quan niệm cho rằng thời điểm này là lúc linh hồn rời khỏi cơ thể, và đứng gần có thể khiến bạn vô tình bị “kéo theo” năng lượng xấu.
Cách ứng xử: Tuân theo hướng dẫn của gia đình tang chủ, giữ khoảng cách an toàn và tránh chen lấn.
Không về nhà người khác sau đám ma
Sau khi dự tang lễ, việc ghé thăm nhà người khác thay vì về nhà mình cũng là điều kiêng kỵ. Người ta lo rằng bạn có thể mang theo âm khí, gây xáo trộn cho gia đình họ.
Cách ứng xử: Về thẳng nhà mình, hoặc nếu cần ghé đâu đó, hãy tắm rửa sạch sẽ trước.
Vì sao có những kiêng kỵ này?
Những điều kiêng kỵ trên không chỉ xuất phát từ niềm tin tâm linh, mà còn là cách người Việt thể hiện sự tôn trọng người đã khuất và bảo vệ người sống. Trong thế giới quan của người xưa, ranh giới giữa sự sống và cái chết rất mong manh. Mỗi hành động trong tang lễ đều được cân nhắc để giữ sự cân bằng giữa âm dương, tránh làm phiền linh hồn và ngăn chặn vận xui.
Làm gì nếu lỡ phạm phải?
Nếu vô tình phạm vào một trong những điều kiêng kỵ trên, đừng quá hoảng sợ. Người Việt có những cách hóa giải đơn giản như:
- Tắm nước lá bưởi hoặc nước muối: Đây là cách thanh tẩy âm khí phổ biến nhất.
- Thắp hương xin lỗi: Đặt một bát hương nhỏ, thắp 3 nén nhang và thành tâm xin lỗi người đã khuất.
- Nhờ thầy xem xét: Nếu cảm thấy bất an kéo dài, bạn có thể tìm đến người có kinh nghiệm tâm linh để được hỗ trợ.
Ngày nay, không phải ai cũng tuân thủ nghiêm ngặt các kiêng kỵ này, nhất là ở thành phố, nơi nhịp sống hiện đại làm lu mờ nhiều phong tục cũ. Tuy nhiên, trong lòng người Việt, những điều kiêng kỵ khi đi đám ma vẫn mang giá trị văn hóa sâu sắc. Dù bạn tin hay không, việc giữ gìn những quy tắc này cũng là cách thể hiện lòng thành kính và sự cẩn trọng trước những điều khó lý giải.
Kết luận
Đi đám ma không chỉ là việc tiễn đưa một người về nơi an nghỉ cuối cùng, mà còn là dịp để ta nhìn lại cuộc sống của chính mình. 11 điều kiêng kỵ trên không phải để làm khó bạn, mà là lời nhắc nhở về sự trang nghiêm và ý nghĩa của nghi lễ này. Lần tới khi tham dự một tang lễ, hãy để ý đến những điều nhỏ nhặt, bởi đôi khi, sự cẩn thận của bạn chính là cách bảo vệ bản thân và tôn vinh người đã khuất.
