Cuộc sống là một hành trình đầy bí ẩn, nơi mỗi người đều từng ít nhất một lần tự hỏi: “Ý nghĩa của cuộc sống là gì?” Đây không chỉ là một câu hỏi triết học, mà còn là lời mời gọi sâu sắc để khám phá bản thân và thế giới xung quanh. Chúng ta thường nghe lời khuyên: “Hãy cứ là chính mình, mọi thứ sẽ ổn.” Nhưng làm sao để tìm ra “chính mình” giữa muôn vàn cảm xúc, bản sắc, và những kỳ vọng mà cuộc đời áp đặt? Kinh Thánh, như một nguồn soi sáng, cùng với những trải nghiệm thực tế, có thể giúp ta tìm ra câu trả lời cho câu hỏi muôn thuở này.
Ý nghĩa cuộc sống: Mục đích hay hành trình?
Có người sống với những mục tiêu rõ ràng: tốt nghiệp, đi làm, mua nhà, tậu xe. Với họ, cuộc sống giống như một danh sách việc cần làm, và ý nghĩa nằm ở việc hoàn thành từng hạng mục. Kinh Thánh trong Truyền Đạo 3:1 nói: “Phàm sự gì có thì tiết, mọi việc dưới trời có kỳ định.” Điều này gợi ý rằng cuộc sống có những mùa, những giai đoạn với mục đích riêng, và việc đặt mục tiêu là cách để ta bước đi trong trật tự của sự sống.
Nhưng cũng có những người không quá bận tâm đến việc đạt được mục tiêu. Họ tận hưởng hành trình, dấn thân vào những trải nghiệm, và tìm thấy ý nghĩa trong từng khoảnh khắc sống động. Họ giống như lời trong Thi Thiên 118:24: “Đây là ngày Đức Giê-hô-va đã làm nên; chúng ta sẽ vui mừng và hớn hở trong ngày ấy.” Với họ, ý nghĩa không nằm ở điểm đến, mà ở chính sự sống đang diễn ra.
Vậy ý nghĩa nằm ở mục đích hay hành trình? Thực ra, cả hai như hai mặt của một đồng xu, bổ trợ lẫn nhau. Nếu chỉ tập trung vào mục đích, ta có thể đánh mất niềm vui của hiện tại. Nhưng nếu chỉ sống cho trải nghiệm mà không có hướng đi, ta dễ rơi vào sự trống rỗng. Kinh Thánh trong Giê-rê-mi 29:11 khẳng định: “Vì ta biết ý tưởng ta nghĩ đối cùng các ngươi, là ý tưởng bình an, không phải tai họa, để cho các ngươi sự trông cậy trong lúc cuối cùng.” Chúa đặt để trong ta cả mục đích lẫn hành trình, để ta sống trọn vẹn từng ngày mà vẫn hướng về tương lai.
Tìm mình giữa áp đặt của thế giới
Con người sinh ra trong một nghịch lý: ta bắt đầu với sự trống rỗng, nhưng ngay từ đầu đã bị gán lên những kỳ vọng. Cha mẹ mong ta trở thành bác sĩ, nghệ sĩ, hay người thành công theo cách họ định nghĩa. Xã hội áp đặt ta phải giàu có, xinh đẹp, hay nổi bật. Nhưng đâu là “ta” thực sự giữa những tầng tầng lớp lớp ý nghĩa mà người khác xây dựng?
Kinh Thánh trong Thi Thiên 139:14 nói: “Tôi cảm tạ Chúa, vì tôi được dựng nên cách đáng sợ lạ lùng; các công việc Chúa thật kỳ diệu.” Mỗi người là một tạo vật độc đáo, được thiết kế với giá trị riêng. Để tìm ra chính mình, ta cần dành thời gian đầu tư vào bản thân – không chỉ qua suy tư, mà qua hành động như rèn luyện, khám phá, hay đơn giản là lắng nghe tiếng nói bên trong. Rô-ma 12:2 khuyên: “Đừng làm theo đời này, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm trí mình, để thử nghiệm ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời là gì.” Sự đổi mới này giúp ta phân biệt đâu là mong muốn thực sự của mình, đâu là áp đặt từ bên ngoài.
Sống “nhiều hơn” thay vì “tốt hơn”
Một người từng chia sẻ: “Tôi không muốn sống tốt hơn, tôi muốn sống nhiều hơn.” “Tốt hơn” thường gắn với vật chất hay địa vị, nhưng “nhiều hơn” là sự giàu có trong trải nghiệm, là đón nhận cả niềm vui lẫn nỗi buồn để trưởng thành. Quan niệm này cũng phản ánh tinh thần trong nhiều nền triết học và tôn giáo. Nhà triết học Jean-Paul Sartre, cha đẻ của chủ nghĩa hiện sinh, từng nhấn mạnh rằng con người không được định đoạt bởi hoàn cảnh mà bởi chính những lựa chọn và trải nghiệm của mình. Trong khi đó, Phật giáo dạy rằng cuộc sống không chỉ có hạnh phúc mà còn là sự hiểu thấu khổ đau để đạt được sự giải thoát.
Kinh Thánh trong Gia-cơ 1:2-3 viết: “Hãy coi sự thử thách trăm bề xảy đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn, vì biết rằng sự thử nghiệm đức tin anh em sinh ra sự nhẫn nại.” Câu Kinh Thánh này nhắc nhở rằng, thử thách không phải là điều bất hạnh, mà là cơ hội để con người tôi luyện và trưởng thành. Viktor Frankl, một bác sĩ tâm thần sống sót sau trại tập trung Holocaust, cũng từng nói trong quyển “Đi tìm lẽ sống” rằng: “Những ai có lý do để sống có thể chịu đựng gần như bất cứ điều gì.”
Có thể thấy, giá trị của cuộc sống không chỉ nằm ở việc có nhiều hơn, mà ở việc trải nghiệm sâu sắc hơn. Marcus Aurelius, hoàng đế La Mã theo chủ nghĩa khắc kỷ, từng viết trong Suy tưởng: “Cuộc đời không phải về việc kéo dài bao lâu, mà là về cách ta sống nó.” Điều này phản ánh một chân lý: sống thật sự không nằm ở độ dài, mà ở chiều sâu của từng khoảnh khắc.
Kết nối với nguồn ý nghĩa tối thượng
Cuối cùng, Kinh Thánh chỉ ra rằng ý nghĩa cuộc sống không chỉ đến từ bản thân hay trải nghiệm, mà từ mối liên kết với Đấng Tạo Hóa. Giăng 10:10 chép: “Ta đã đến để chiên được sự sống, và được sự sống dư dật.” Chúa Giê-su mang đến sự sống không chỉ về số lượng, mà về chất lượng – một cuộc đời có mục đích và tràn đầy ý nghĩa. Khi ta đặt niềm tin vào Ngài, ta tìm thấy sự bình an để cân bằng giữa hiện tại và tương lai, giữa hành trình và đích đến.
“Cuộc sống có ý nghĩa gì?” không phải là câu hỏi có đáp án duy nhất, mà là lời mời gọi để ta khám phá. Ý nghĩa có thể nằm trong mục đích ta đặt ra hôm nay – nấu một bữa ăn ngon, hoàn thành công việc – hoặc trong hành trình ta dấn thân với tất cả đam mê. Nhưng trên hết, ý nghĩa sâu sắc nhất đến khi ta nhận ra mình là ai trong mắt Đấng Tạo Hóa, và sống “nhiều hơn” bằng cách yêu thương, trưởng thành, và kết nối. Hãy bước đi trên hành trình ấy với lòng tin rằng, như Phi-líp 1:6 hứa: “Đấng đã khởi sự làm việc lành trong anh em sẽ làm trọn việc ấy cho đến ngày của Đức Chúa Jêsus Christ.” Cuộc sống, vì thế, luôn đáng để sống và khám phá.
