Giô-sép là một nhân vật nổi bật trong Kinh Thánh, và câu chuyện về cuộc đời ông không chỉ đơn thuần là một hành trình đầy thử thách mà còn phản ánh sự can đảm, đức tin, và sức mạnh của sự tha thứ. Là con trai thứ mười một của Gia-cốp, Giô-sép là đứa con đầu lòng của ông với người vợ yêu dấu Ra-chên. Câu chuyện về Giô-sép được ghi lại trong Sáng thế ký từ chương 37 đến 50, một phần của Kinh Thánh mà ai đọc cũng đều không thể quên.
Giô-sép và sự ưu ái của Gia-cốp
Ngay từ khi sinh ra, Giô-sép đã nhận được sự yêu thương đặc biệt từ người cha của mình. Gia-cốp, vì là con muộn của ông với Ra-chên, đã dành cho Giô-sép một tình cảm khác biệt so với các anh em. Một trong những biểu hiện rõ ràng nhất của sự yêu thương này là chiếc áo dài nhiều sắc màu mà ông đã may cho Giô-sép, biểu trưng cho sự ưu ái đặc biệt. Câu chuyện ghi nhận rằng “Gia-cốp thương yêu Giô-sép hơn những con trai khác, vì là con muộn mình, nên may cho chàng một cái áo dài có nhiều sắc” (Sáng thế ký 37:3).
Sự ưu ái này của Gia-cốp không chỉ khiến các anh em của Giô-sép ghen ghét, mà còn tạo ra một mối quan hệ căng thẳng trong gia đình. Những người anh của Giô-sép, vốn là những người con của các bà vợ khác của Gia-cốp, không thể chịu nổi sự thiên vị này và bắt đầu nảy sinh lòng thù hận. Điều này càng tồi tệ hơn khi Giô-sép kể cho các anh mình nghe những giấc mơ tiên tri về một ngày nào đó ông sẽ cai trị gia đình mình. Những giấc mơ này càng khiến các anh em của Giô-sép căm ghét và không thể chấp nhận được.
Giô-sép bị bán làm nô lệ
Cơn thù hận của các anh em Giô-sép lên đến đỉnh điểm khi họ quyết định giết chết ông trong đồng vắng. Tuy nhiên, anh cả Ru-bên đã can ngăn và đề nghị thay vì giết ông, họ sẽ ném Giô-sép vào một hố nước. Dù vậy, khi Ru-bên vắng mặt, Giu-đa đã đề nghị bán Giô-sép cho những lái buôn đi ngang qua. Các anh em đã thực hiện kế hoạch của mình, bán Giô-sép như một nô lệ và lừa dối Gia-cốp rằng ông đã bị thú dữ giết chết. “Chúng nó lấy áo của Giô-sép và nhúng vào máu dê, rồi đưa cho Gia-cốp mà nói rằng: Con trai ngài đã bị thú dữ xé ra rồi” (Sáng thế ký 37:31-33).
Giô-sép bị bán cho một quan chức Ai Cập tên là Phô-ti-pha, và tại đây, ông đã làm việc hết sức chăm chỉ và trung thành. Tài năng và đức tính của Giô-sép nhanh chóng được công nhận, và ông được giao quyền quản lý toàn bộ gia đình của Phô-ti-pha. Tuy nhiên, mọi chuyện không suôn sẻ khi vợ của Phô-ti-pha tìm cách quyến rũ Giô-sép. Mặc dù vậy, Giô-sép đã kiên quyết từ chối, khẳng định rằng làm như vậy sẽ là tội lỗi lớn, không chỉ với chủ mà còn với Đức Chúa Trời. Khi vợ Phô-ti-pha vu cáo Giô-sép về hành vi tội lỗi, ông bị bắt và bỏ tù.
Giô-sép trong tù và sự ban phước của Đức Chúa Trời
Mặc dù ở trong tù, Giô-sép vẫn không bỏ cuộc và tiếp tục sống một đời sống ngay thẳng. Chính trong hoàn cảnh khó khăn này, ông lại được Đức Chúa Trời ban phước. Trong tù, Giô-sép giúp giải thích giấc mơ cho hai người bạn tù của mình, và những lời giải thích của ông đều ứng nghiệm đúng. Một trong số họ, người quản lý rượu cho nhà vua, được thả ra và phục hồi chức vụ.
Tuy nhiên, người này đã quên Giô-sép cho đến khi Pha-ra-ôn có những giấc mơ kỳ lạ và không ai có thể giải thích. Khi đó, người quản lý rượu mới nhớ đến Giô-sép và giới thiệu ông với nhà vua. Giô-sép đã giải thích giấc mơ của Pha-ra-ôn, tiên đoán về bảy năm mùa màng bội thu tiếp theo là bảy năm đói kém nghiêm trọng. Nhờ sự khôn ngoan này, Giô-sép đã được cất nhắc lên làm người đứng đầu Ai Cập, chỉ dưới quyền của Pha-ra-ôn.
Giô-sép và sự đoàn tụ với gia đình
Trong những năm tiếp theo, Giô-sép đã tích trữ lúa mì để chuẩn bị cho nạn đói sắp đến. Khi nạn đói bắt đầu ảnh hưởng đến tất cả các vùng đất, Gia-cốp sai các con trai của mình đến Ai Cập để mua lúa. Tại đây, những người anh của Giô-sép đã không nhận ra ông, nhưng Giô-sép lại nhận ra họ. Ông đã thử thách các anh mình, nhưng không tiết lộ danh tính. Cuối cùng, khi các anh em của ông thể hiện sự thay đổi trong lòng, Giô-sép không thể kiềm chế được cảm xúc và đã khóc, bày tỏ sự tha thứ cho họ.
“Giô-sép nói: Tôi là Giô-sép, anh em tôi! Sự thay đổi của các anh em tôi là minh chứng cho sự tha thứ vô bờ của tôi.” (Sáng Thế Ký 45:1–3).
Sự tha thứ và kế hoạch của Đức Chúa Trời
Khi cha của Giô-sép qua đời, các anh em của ông vẫn lo sợ rằng Giô-sép sẽ trả thù. Tuy nhiên, Giô-sép lại một lần nữa khẳng định sự tha thứ của mình và nhắc nhở họ rằng “Các anh toan hại tôi, nhưng Đức Chúa Trời đã toan làm điều ích cho tôi” (Sáng Thế Ký 50:19–21). Giô-sép hiểu rằng mọi sự xảy ra trong cuộc đời ông đều nằm trong kế hoạch của Đức Chúa Trời, và việc ông bị bán làm nô lệ chính là một phần trong kế hoạch để cứu gia đình ông khỏi nạn đói.
Kết luận
Câu chuyện về Giô-sép là một bài học sâu sắc về đức tin, sự kiên trì và khả năng tha thứ. Mặc dù phải trải qua nhiều thử thách, từ bị phản bội bởi chính anh em mình đến bị ngồi tù oan, Giô-sép vẫn giữ vững niềm tin vào Đức Chúa Trời và cuối cùng trở thành người cứu giúp gia đình và cả dân tộc của mình. Câu chuyện của ông cũng nhắc nhở chúng ta về sự quan trọng của sự tha thứ, lòng nhân từ và việc nhìn nhận mọi sự xảy ra trong cuộc đời như một phần của một kế hoạch lớn hơn mà Đức Chúa Trời dành cho mỗi người.
