Hare Krishna, còn được gọi là Gaudiya Vaishnavism hoặc Chaitanya Vaishnavism, là một giáo phái có nguồn gốc từ Ấn Độ giáo và được quảng bá rộng rãi thông qua Hiệp hội Quốc tế về Ý thức Krishna (ISKCON). Giáo phái này thường được coi là một nhánh độc thần của Ấn Độ giáo, nhưng những sắc thái trong niềm tin của họ lại phức tạp hơn. Với triết lý xoay quanh Thần Krishna và phối ngẫu vĩnh cửu của Ngài, Srimati Radharani, Hare Krishna là một hệ thống tâm linh độc đáo nhưng cũng gây nhiều tranh cãi.
Nguồn gốc và sự phát triển
Phong trào Hare Krishna bắt nguồn từ thế kỷ 15, khi Chaitanya Mahaprabhu (1486–1534) bắt đầu truyền bá tư tưởng rằng Krishna là Chúa tối cao, vượt trên tất cả các vị thần khác trong Ấn Độ giáo. Ông ủng hộ một hình thức sùng tín đặc biệt (bhakti-yoga), trong đó tín đồ bày tỏ lòng tôn kính với Krishna thông qua khiêu vũ, ca tụng và tụng kinh.
- Phương pháp thờ phượng: Các buổi lễ thờ phụng công khai với nhảy múa và hát kinh của Mahaprabhu thu hút đông đảo tín đồ, khác biệt hoàn toàn với các hình thức tu khổ hạnh truyền thống.
- Liên hệ với Ấn Độ giáo: Krishna trong hệ tư tưởng của Hare Krishna vẫn được xem là hiện thân của Vishnu – một trong những vị thần quan trọng nhất của Ấn Độ giáo. Kinh sách như Bhagavad Gita và các khái niệm luân hồi, nghiệp báo tiếp tục được giữ vững.
Triết lý và niềm tin cốt lõi
Hare Krishna nhấn mạnh việc xây dựng mối quan hệ thân mật và siêu việt với Thần Krishna. “Hare” đại diện cho sức mạnh tinh thần của Krishna, và tụng kinh được xem là phương tiện chính để đạt được giác ngộ. Tín đồ tin rằng việc thực hành bhakti-yoga giúp loại bỏ nghiệp chướng và đạt đến sự hợp nhất với Krishna.
- Thuyết phiếm thần: Hare Krishna xem Krishna là hiện thân của Đức Chúa Trời tối cao, nhưng họ tin rằng Ngài tồn tại trong mọi vật và mọi nơi.
- Tụng kinh và mala: Tín đồ thường tụng hàng trăm nghìn câu thần chú mỗi ngày, sử dụng mala (chuỗi hạt 108 hạt) để hỗ trợ việc này.
- Cấm kỵ và tuân thủ: Các tín đồ không ăn thịt, không uống rượu và tránh xa những thực phẩm được nấu bởi những người không có ý thức tích cực.
Mối quan hệ với các tôn giáo khác
Phong trào Hare Krishna có nhiều điểm tương đồng với các tôn giáo thần bí khác, như:
- Hồi giáo Sufi: Các nghi thức nhảy múa của Hare Krishna gợi nhớ đến điệu múa xoay tròn của các tín đồ Sufi.
- Cơ Đốc giáo: Một số thực hành của Hare Krishna nhấn mạnh sự tận hiến và giác ngộ, tương tự như trải nghiệm siêu việt của các nhà thần bí Cơ Đốc.
Tuy nhiên, điểm khác biệt quan trọng giữa Hare Krishna và Cơ Đốc giáo là cách họ định nghĩa Thượng Đế. Hare Krishna coi Krishna là tất cả, trong khi Cơ Đốc giáo nhấn mạnh rằng Đức Chúa Trời siêu việt, vượt trên tất cả tạo hóa.
Những thách thức và tranh cãi
Hare Krishna, dưới sự dẫn dắt của ISKCON, đã không tránh khỏi các tranh cãi trong quá khứ:
- Môi trường khép kín: Tín đồ thường sống trong các cộng đồng tập thể, nơi mọi hoạt động đều xoay quanh Krishna. Các cựu thành viên đã lên tiếng chỉ trích những kiểm soát khắc nghiệt trong các công xã này.
- Cáo buộc hình sự: ISKCON từng phải đối mặt với những vụ kiện tụng nghiêm trọng, bao gồm cáo buộc lạm dụng trẻ em và các hành vi vô đạo đức.
Cách tiếp cận sự cứu rỗi
Theo Hare Krishna, sự cứu rỗi phụ thuộc vào việc tuân thủ nghiêm ngặt các giáo lý của Krishna và loại bỏ hoàn toàn nghiệp chướng. Tín đồ phải trải qua nhiều vòng luân hồi để đạt đến sự giải thoát hoàn toàn. Điều này khác biệt hoàn toàn với quan điểm của Cơ Đốc giáo, nơi sự cứu rỗi đến từ ân điển và niềm tin vào Chúa Giê-xu Christ.
Cơ Đốc giáo nhấn mạnh rằng sự cứu rỗi là một món quà không thể mua bằng công đức hay hành động, trong khi Hare Krishna đặt nặng yếu tố cá nhân và sự hy sinh.
Kết luận
Hare Krishna là một phong trào tâm linh với nền tảng sâu sắc từ triết lý Ấn Độ giáo, nhưng cũng có nhiều đặc điểm riêng biệt khiến nó trở nên độc đáo. Niềm tin này có sức hút đối với những người tìm kiếm sự giác ngộ thông qua tâm linh, âm nhạc, và sự tận hiến. Tuy nhiên, sự khắt khe trong giáo lý, cùng các tranh cãi lịch sử, khiến Hare Krishna trở thành một chủ đề gây tranh luận không ngừng.
Dẫu vậy, không thể phủ nhận rằng phong trào này đã có ảnh hưởng lớn đến văn hóa và tâm linh trên toàn cầu, gắn kết hàng triệu tín đồ trong hành trình tìm kiếm ý thức Krishna và sự hòa hợp với thế giới tâm linh.
