Tiết độ không chỉ đơn giản là một đức tính hay một nguyên tắc sống. Theo Kinh Thánh, tiết độ liên quan đến việc kiềm chế và kiểm soát bản thân, tránh xa những cực đoan và sự thỏa mãn vô độ. Đây là một thái độ sống mà chúng ta cần rèn luyện để giữ được sự quân bình trong cuộc sống. Trong khi tiết độ là một điều tốt đẹp, việc duy trì nó lại là một thử thách lớn đối với con người, đặc biệt là trong xã hội hiện đại, nơi mà văn hóa tiêu dùng và sự thừa mứa vật chất đang lấn át mọi lĩnh vực.
Tiết độ và sự vượt qua giới hạn
Kinh Thánh dạy chúng ta rằng sự vượt quá giới hạn, dù là về vật chất, cảm xúc hay tinh thần, đều không mang lại lợi ích lâu dài. Điều này đặc biệt rõ ràng qua những lời dạy trong sách Truyền Đạo. Vua Sa-lô-môn, người được biết đến với sự khôn ngoan bậc nhất trong Kinh Thánh, đã thử nghiệm nhiều lĩnh vực khác nhau để tìm kiếm sự thỏa mãn. Trong Truyền Đạo 2:10, ông viết: “Ta không từ chối điều mắt mình thèm muốn, cũng chẳng ngăn lại điều lòng mình ưa thích.” Mặc dù ông đã tận hưởng mọi thứ mà đời sống có thể mang lại, nhưng cuối cùng, ông nhận ra rằng tất cả đều là “sự hư không” và không có ích lợi gì “dưới mặt trời” (Truyền Đạo 2:11).
Kết luận của Sa-lô-môn về cuộc sống là một bài học lớn: tất cả những gì chúng ta kiếm tìm, dù là sự vui thú, sự giàu có hay khôn ngoan, đều vô nghĩa nếu chúng ta không nhận ra rằng món quà đích thực từ Đức Chúa Trời là được tận hưởng cuộc sống và những gì Ngài ban cho, với sự tiết độ. Nếu chúng ta sống mà quên đi Ngài, tất cả những điều khác sẽ chỉ là những cám dỗ vô tận, khiến chúng ta khao khát không bao giờ thoả.
Tiết độ trong cuộc sống hàng ngày
Ngay cả những điều tốt đẹp cũng có thể trở thành cạm bẫy nếu chúng ta không biết kiểm soát. Ví dụ, sô-cô-la là một món ăn tuyệt vời, nhưng ăn quá nhiều sẽ gây hại cho sức khỏe. Ngủ là một nhu cầu cần thiết của cơ thể, nhưng Kinh Thánh cảnh báo rằng việc ngủ quá mức có thể dẫn đến sự nghèo đói (Châm Ngôn 6:9-11). Đây chính là bài học về sự tiết độ trong những thứ chúng ta coi là điều tất yếu của cuộc sống.
Tiết độ trong việc uống rượu
Một trong những chủ đề thường được đề cập khi nói về tiết độ trong Kinh Thánh là việc uống rượu. Ê-phê-sô 5:18 cảnh báo rằng: “Đừng say rượu, vì rượu dẫn đến buông tuồng…” Điều này không có nghĩa là Kinh Thánh cấm uống rượu, vì chính Chúa Giê-su đã uống rượu (Ma-thi-ơ 11:19) và Phao-lô khuyên Ti-mô-thê dùng một ít rượu vì lý do sức khỏe (I Ti-mô-thê 5:23). Tuy nhiên, sự say xỉn và mất kiểm soát lại là điều bị Kinh Thánh lên án. Vì vậy, việc uống rượu được cho phép trong mức độ vừa phải, nhưng sự say xỉn lại là điều cần tránh.
Luyện tập tiết độ: Quản lý bản thân và sự phụ thuộc vào Đức Thánh Linh
Luyện tập tiết độ không chỉ là một kỷ luật mà còn là sự phản ánh sự trưởng thành trong đức tin. Khi chúng ta không thể kiềm chế được bản thân trong một lĩnh vực nào đó, đó là dấu hiệu cho thấy chúng ta đang thiếu sự kiểm soát và chưa để Chúa làm chủ toàn bộ cuộc đời mình. Sự thiếu tiết độ có thể làm cho chúng ta cảm thấy bị đánh bại, nhưng Kinh Thánh nhắc nhở rằng Đức Chúa Trời không kết tội con cái của Ngài (Rô-ma 8:1) và chúng ta đã được ban cho chiến thắng trên tội lỗi.
Thực tế, khả năng kiểm soát bản thân là một trong những bông trái của Thánh Linh trong đời sống tín hữu (Ga-la-ti 5:22-23). Khi chúng ta để Thánh Linh dẫn dắt, việc sống tiết độ sẽ trở nên dễ dàng hơn vì chúng ta không còn phải tự mình đấu tranh nữa.
Sự tiết độ và sự khao khát Đức Chúa Trời
Một trong những điểm mấu chốt trong việc sống tiết độ là nhận thức rằng sự thỏa mãn thật sự không đến từ những thứ vật chất hay khoái lạc của thế gian, mà đến từ mối quan hệ với Đức Chúa Trời. Thế gian sẽ luôn cám dỗ chúng ta với những lời hứa về sự khoái lạc, của cải hay vui chơi, nhưng Kinh Thánh dạy rằng điều chúng ta thật sự cần chính là Ngài. Chúa đã tạo dựng chúng ta để khao khát Ngài hơn tất cả mọi thứ khác (Ma-thi-ơ 4:4), và chỉ khi chúng ta đặt Ngài lên trên hết, mọi điều còn lại sẽ tự nhiên vào đúng chỗ của nó trong cuộc sống.
Đức Chúa Trời không có giới hạn
Điều duy nhất trong cuộc sống mà chúng ta không cần phải giữ tiết độ chính là tình yêu dành cho Đức Chúa Trời. Chúng ta không bao giờ có thể yêu Ngài quá nhiều, và cũng không bao giờ có thể tìm kiếm Ngài quá nhiều. Lòng yêu mến vô giới hạn đối với Ngài là điều mà Kinh Thánh kêu gọi mỗi tín hữu phải hướng tới (Lu-ca 10:27). Khi chúng ta ngày càng khao khát Chúa và để Ngài đầy dẫy trong cuộc sống mình, chúng ta sẽ dễ dàng sống tiết độ trong mọi lĩnh vực khác của cuộc sống.
Kết luận
Sống tiết độ theo lời Chúa không chỉ là một cách sống lành mạnh mà còn là một bước đi trong đức tin, nơi chúng ta học cách giữ cân bằng trong mọi việc, từ những nhu cầu cơ bản đến những thú vui trong đời sống. Tiết độ giúp chúng ta không bị cuốn theo những cám dỗ của thế gian mà tìm thấy sự thỏa mãn trong mối quan hệ với Đức Chúa Trời. Đó chính là cách sống mà Chúa mong muốn chúng ta đạt được, và là chìa khóa dẫn đến một cuộc sống đầy đủ và thịnh vượng trong Ngài.
